De trillende tuinman

Samen met neuroloog Joost Haan schreef Frans Meulenberg het boek De trillende tuinman en andere Parkinsonbeelden (zomer 2009). An essay on the shaking palsy (1817) van de arts James Parkinson begint met de beschrijving van een tuinman met een trillende hand. Een goede verklaring was er niet, dus dacht Parkinson aan een nieuwe ziekte. Pas jaren later kreeg de ziekte zijn naam en inspireerde dokters en wetenschappers, maar ook romanciers. De ziekte van Parkinson herbergt bijzondere aspecten. Zo kan de patiënt, naast de bekende trillerigheid, last krijgen van toenemende vertraging tot aan verstening. De beschrijvingen in romans vallen op door hun fraaie beeldspraak en mooie metaforen. Soms gaat de verbeelding van auteurs nog verder, en versterken zij het literaire beeld door een depressie, geheugenproblemen of hallucinaties.

De literatuur kan natuurlijk niets doen aan de ziekte die Parkinson heet. Wat literatuur echter wel vermag, is een probleem, de ervaring of ziekte van binnenuit beschrijven. Hoe is het om een Parkinsonpatiënt te zijn? Hoe voelt verstening? Hoe erg zijn hallucinaties? Er is geen genezing van deze ziekte. Niet in 1817, en niet nu. Maar wel verlichting. En beter begrip. Aan dat laatste kan de literatuur bijdragen. Door aspecten van de ziekte te beschrijven, door Parkinsonbeelden te schetsen. Door de ziekte een stem te geven.